De lentekriebels met een bijsluiter
Rechtbank in Bloei: De lentekriebels met een Bijsluiter
Het is donderdag 3 april, de zon schijnt, de bloemen beginnen te bloeien, maar de kriebels komen deze keer niet uit een verliefd hart. Nee, ze komen rechtstreeks vanuit de rechtbank. Terwijl Nederland zich ontspant in het vroege lentelicht, zit ik met een andere soort kriebel in de zaal van het gerechtshof in Utrecht. De vraag? Of de 'Lentekriebels' van Stichting Rutgers misschien iets te veel jeuk veroorzaken. Want als je lesmateriaal aanbiedt op scholen, moet daar toch een bijsluiter bij zitten, met waarschuwingen voor ouders over pedofilie?
De zitting begint
Met het zachte zonnetje dat door de ramen van de rechtbank schijnt, neem ik plaats bij de pers. Uiteraard ben ik niet de enige die de zaak nauwlettend volgt. Broeder Max van den Berg woont het proces ook bij en geeft meteen de toon aan: “Stichting Rutgers, pedofielensteuners!” roept hij voordat de zaak begint. Daarmee is duidelijk dat de sfeer in de rechtszaal al van tevoren is gezet. De zaak draait om de vraag of Civitas Stichting Rutgers mag beschuldigen van het aanzetten tot pedofilie.
De stelling van Stichting Rutgers
Stichting Rutgers opent de zitting dan ook met een goed gestructureerd pleidooi. Het doel van hun Lentekriebels-lesmateriaal is volgens hen om kinderen voorlichting te geven over grenzen, seksueel geweld en wat te doen wanneer die grenzen worden overschreden. In de jongere groepen leren kinderen dat hun lichaam van henzelf is, en in de hogere groepen wordt gesproken over onderwerpen zoals menstruatie en grensoverschrijdend gedrag. Het materiaal is bedoeld als preventieve voorlichting, vooral omdat kinderen tegenwoordig al vroeg in aanraking komen met seksuele inhoud die via hun telefoons wordt gedeeld.
Gezin in Gevaar: kritiek op de inhoud
De tegenpartij, Gezin in Gevaar, heeft echter grote bezwaren tegen het lesmateriaal. Hun advocaat betoogde dat de inhoud te ver gaat en kinderen aanzet tot gedrag dat niet geschikt is voor hun leeftijd. Voorbeelden van opdrachten, zoals kinderen die elkaar zouden moeten inspecteren in een zogenaamde "doktersrol", worden genoemd als bewijs dat het materiaal niet alleen voorlichting biedt, maar ook kinderen zou kunnen aanmoedigen om seksueel gedrag te verkennen. Dit zou schadelijk zijn voor hun ontwikkeling.
De pedofiliekwestie: is dit een heftige beschuldiging?
Naast de discussie over de inhoud van het lesmateriaal, rijst ook een andere, veel gevoeligere vraag: heeft Stichting Rutgers een verleden met pedofiele sympathieën? Gezin in Gevaar suggereert dat de stichting een dubieus verleden heeft, mede door samenwerkingen met het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek Seksualiteit (FWOS). Dit zou verband houden met de beruchte PvdA-senator Edward Brongersma, die pleitte voor de normalisatie van pedofilie en mogelijk een pedofiele collectie aan Rutgers heeft overgedragen. Ondanks dat de stichting pedofilie verwerpt, zorgt dit historische verleden voor verdeeldheid over hun intenties.
Dekt Wiersma Rutgers?
Opvallend is ook dat wederhoor in Nederland niet altijd even hoog in het vaandel staat. Eerder werd Dennis Wiersma, Minister van Onderwijs overvallen door boze ouders die belden naar de onderwijsinspectie. Wanneer gevraagd werd om te reageren op eerdere videofilmpjes waarin volwassenen rondom het thema van de Lentekriebels kinderen lastigvallen met seksuele gesprekken, bleef Wiersma stil. Als je het volk wilt vertegenwoordigen, zou je toch juist moeten reageren op concrete feiten en vragen, nietwaar?
Wat is de werkelijke betekenis van de 'Lentekriebels'?
De kern van de discussie gaat dan eigenlijk ook over de inhoud van de lessen die tijdens de Lentekriebels worden gegeven, die kinderen zouden helpen gezond met seksualiteit om te gaan, of dat ze hen juist blootstellen aan te vroege en ongepaste seksuele informatie. Stichting Rutgers benadrukt dat het doel is om kinderen te leren over grenzen en seksueel respect. Gezin in Gevaar is echter van mening dat dit materiaal kinderen juist stimuleert om al op jonge leeftijd seksuele thema’s te verkennen.
Gezinnen in Nederland maken zich zorgen of kinderen wel voldoende worden beschermd tegen het verkennen van seksuele thema’s op een te jonge leeftijd. Velen vinden dat ouders zelf de verantwoordelijkheid moeten nemen om deze onderwerpen aan te snijden, en dat voorlichting op scholen pas op latere leeftijd, bijvoorbeeld op de middelbare school , passend zou zijn.
De impact op ouders en maatschappij
Wat veel ouders zich afvragen, is of dit soort voorlichting daadwerkelijk effectief is of meer kwaad dan goed doet. De bezorgdheid is groot, en de kritiek is niet alleen gericht op de inhoud van de lessen, maar ook op de manier waarop ze worden gepresenteerd. Er is veel weerstand tegen de aanpak van Stichting Rutgers, en steeds meer ouders eisen meer transparantie en inspraak in het lesmateriaal. Civitas vindt dat de stichting hierin niet voldoende openheid biedt, terwijl Stichting Rutgers stelt dat het materiaal volledig toegankelijk is voor ouders via brochures.
Het belang van grenzen en diversiteit
Steeds meer mensen maken zich zorgen over het feit dat kinderen op jonge leeftijd worden blootgesteld aan onderwerpen die hun emotionele of cognitieve ontwikkeling kunnen schaden. Of Stichting Rutgers zich schuldig maakt aan seksualisering, zou ik persoonlijk met ja beantwoorden. Feitelijk gezien betekent seksualisering namelijk dat kinderen worden blootgesteld aan beelden, reclame, media of inhoud die seksuele onderwerpen of volwassen gedragingen weergeven, wat niet geschikt is voor een bepaalde leeftijd. Op jonge leeftijd zou een kind nog niet moeten worstelen met dilemma’s zoals: wat moet een kind doen als het bij een vriendje thuis is en dat vriendje wil naar naaktbeelden op de computer kijken? De vraag luidt: is dit überhaupt een realistisch scenario, en moedigt het lesmateriaal niet juist kinderen aan om nieuwsgierig te worden?
Conclusie: de kriebels blijven...
De komende weken zal de rechter zich verder buigen over de feiten en de bezorgdheden van beide partijen. Wat wel duidelijk is, is dat de kwestie rondom de Lentekriebels veel stof doet opwaaien, niet alleen in de rechtszaal, maar ook in de bredere samenleving. De discussie over hoe we kinderen op een gezonde manier moeten informeren over seksualiteit is nog lang niet beslecht. Het blijft de vraag of Stichting Rutgers haar doel bereikt met de Lentekriebels, of dat deze meer schade dan goed doet. De stichting wil rectificatie, maar de rechter antwoordde direct : “Ik denk niet dat Civitas dat gaat doen.” Mijn reactie, naast leuke Sander van het AD , was deze keer minder luid, maar niet minder duidelijk: “Nee, en maar goed ook.”
De overheid geeft u nooit ergens antwoord op…
Waarschijnlijk heb ik vanavond uw vraag niet beantwoord of Civitas de stichting mag beschuldigen van het aanzetten tot pedofilie, omdat ik dat simpelweg niet kan. De stichting heeft hen namelijk puur gewezen op het verleden van Rutgers met pedofilie, en de daardoor ontstane zorgen over mogelijke propagandistische sturing. Framing is iets waar we aan de kant van de overheid/mainstream media inmiddels wel aan gewend zijn. Hendrina de Graaf schreef op Twitter dat zij het heel vervelend zou vinden als journalisten zoals ik, aan de perstafel zouden zitten. Misschien omdat ze bang is dat we haar dan online gaan opzoeken? Nou....geen zorgen, Hendrina, laten we eerlijk zijn: als jij niet had geweten wie ik was en ik mij netjes zou voorstellen, dan had je precies hetzelfde gedaan. Alleen zou jij dat nooit hardop durven toegeven.
Kortom: een zonnige dag in het leven van een kunstenaars journalist die, volgens Chris Klomp, zowel gevaarlijk als geen journalist is.